ایران آینده
بازنگری در تاریخ قلمرو میانی
ایران آینده
بازنگری در تاریخ قلمرو میانیدرباره من
در حال تبدیل به اندیشکده/ مرکز ملی مطالعات تاریخی (پژوهشگر تاریخ کهن ایران)
ادامه...
دوازده چهراَختران
گردآوری: مهرداد ایران‌مهر
برج فلکی، مسیر حرکت ظاهری سالانهٔ خورشید نسبت به زمین، بر روی کره سماوی است.
دائرةالبروج دایره‌ای فرضی در آسمان است که ظاهراً (از دید ساکنان کرهٔ زمین) به نظر می‌آید خورشید در مدت یک سال آن دایره را طی می‌کند.
این دایره در حقیقت مدار حرکت انتقالی زمین را به دور خورشید مشخص می‌کند و در واقع طرح مدار زمین بر کرهٔ آسمان است. یعنی دایره‌ای است که از تلاقی سطح مدار حرکت انتقالی زمین با کرهٔ آسمان که آن را اصطلاحاً فلک ثوابت نامیده‌اند، پیدا می‌شود.
دائرةالبروج نیز همراه با منطقةالبروج به وسیله بروج دوازدگانه تقسیم می‌شود.
وضعیت دائرةالبروج در آسمان
میان صفحهٔ دائرةالبروج و صفحهٔ استوای سماوی، زاویه‌ای به اندازهٔ '۳۰ °۲۳ وجود دارد که در حقیقت همان زاویه بین محور چرخش زمین با عمود بر صفحهٔ حرکت انتقالی زمین به دور خورشید است.
دو نقطهٔ تلاقی میان دائرةالبروج و استوای سماوی، اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی نامیده شده‌اند. وقتی خورشید در نقطهٔ اعتدال بهاری (زاویهٔ صفر) قرار می‌گیرد، فصل بهار در نیمکرهٔ شمالی (و فصل پاییز در نیمکرهٔ جنوبی) آغاز می‌شود و وقتی خورشید در نقطهٔ اعتدال پائیزی (زاویهٔ ۱۸۰ درجه) قرار می‌گیرد، فصل پاییز در نیمکرهٔ شمالی (و فصل بهار در نیمکرهٔ جنوبی) آغاز می‌شود.
از سوی دیگر، خورشید بر روی دائرةالبروج از دو نقطهٔ مقابل هم عبور می‌کند که بیشترین انحراف زاویه‌ای از استوای سماوی را دارند.
ابتدا رأس‌السرطان در نیمهٔ شمالی آسمان و سپس رأس‌الجدی در نیمهٔ جنوبی آسمان. این دو نقطه به ترتیب، نقطۀ انقلاب تابستانی و نقطهٔ انقلاب زمستانی نامیده شده‌اند.
شمالی‌ترین نقطهٔ دائرةالبروج را نقطهٔ انقلاب تیر و جنوبی‌ترین نقطهٔ آن را انقلاب دی می‌گویند، که خورشید به ترتیب حدود ۳۱ خرداد و ۳۰ آذر به این نقاط می‌رسد.
بره/ فروردین: قوچ - گوسفند - گئوسپند (حَمَل)
گاو/ اردیبهشت: گاو نر (ثور)
دوپیکر/ خرداد: زُروان - توأمان (جوزا)
خرچنگ/ تیر: چنگار (سرطان)
شیر/ اَمُرداد: شیر بزرگ - شیراختر - اسد اکبر (اسد)
خوشه/ شهریور: دوشیزه - آناهیتا - عذرا (سنبله)
ترازو/ مهر: میزان
کژدم/ آبان: کژدم (عقرب)
کمان/ آذر: کماندار - کمانگیر - آرش - آرش کمانگیر - رامی - نیم‌اسپ (قوس)
بزغاله/ دی: بز - بز دریایی - کُریشک (جَدی)
آبکش/ بهمن: آبریز - بُرز - ساکب الماء (دَلو)
ماهی/ اسفند: دوماهی - سمکةالشمالیة (حوت)
*نام‌های ایرانی هفت کره آسمانی:
تیر (عطارد)، ناهید-اناهیت (زهره)، بهرام (مریخ)، کیوان (زحل)، هُرمزد (مشتری)، ماه، خوَر-خورشید
به صفحه تلگرام ما بپیوندید، تاربرگ تاریخ روایی ایران:
