اخبار ایرانیان در پی حوادث

ما آنچه را که ایرانیان در باب نسب ایرانیان و نام ملوک و مدت پادشاهی آن‌ها آورده‌اند، یاد کردیم.
گرچه به مرور زمان و در پی حوادث پیاپی، اخبار ایشان از یادها برفته و فضایلشان فراموش شده و آثارشان متروک مانده و فقط اندکی از آن نقل می‌شود.

-علی بن حسین مسعودی، التنبیه و الاشراف

ارج ملوک ایران در زین‌الاخبار

 

عبدالحی بن ضحاک گردیزی در اثر خود زین‌الاخبار، ایران را ستوده و حدود آن را چنین وصف می‌کند:

«ملوک بزرگ به ایرانشهر جای داشتند و چون به میان جهان بودند، بر همگان تسلط یافتند و آنچه از دیگر امت‌ها می‌خواستند، آسان‌تر به دست می‌آوردند و از آغاز تا بدین غایت، ملوک بزرگ به ایرانشهر بوذه‌اند ... ایرج را سرزمین فارس و عراق [عجم] و [عراق] عرب بداذ و این ولایت را ایرانشهر نام کرد».

-گردیز از شهرهای ایران شرقی بوده و در افغانستان کنونی واقع شده است.