تمدن ایلام (هالتامتی)
عباس پارسافخر
هالتامتی سرزمینی باستانی بود که نخستین بار در هزاره پنجم پ.م در عرصهٔ جهانی ظهور پیدا کرد.
شوش قلب تپندهٔ این تمدن و پایتخت آن به شمار میرفت. قلمرو این تمدن، شامل استانهای کنونی خوزستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، بوشهر و ایلام بود.
شهرهای مهم آن عبارت بودند از شوش و آنزان (خوزستان)، ماداکتو (ایلام)، خایدالو (لرستان) و لیان (بوشهر) که طوایف مختلف ایلامی در این شهرها سکونت داشتند. این طوایف عبارت بودند از:
آوانها، سیماشکیها، اپرتیها و انشانیها...
داستان سینوهه به شکل افسانه نیز منتشر شده است که ارزش تاریخی ندارد. متن اصلی سینوهه به خط هیروگلیف مصری، بیشتر از ۶۵۸ سطر کوتاه نیست.