سرنوشت دیوان، پس از کیخسرو

مهرداد ایران‌مهر

در دینکرد آمده، "دوران سوشیانس فقط پنجاه و هفت سال است ... در آن مدت، کیخسرو فرمانروا و سوشیانس موبدان موبد است. این زمان، دورۀ تکامل موجودات اورمزدی است. همۀ دیوان از نسل دوپایان و چهارپایان نابود می‌شوند...".

شاید این متن در ظاهر، در حال شرح یک رخداد خیالی و مذهبی به نظر آید. اما همانگونه که بارها عنوان شده، برای فهم یک متن در قلمرو استوره، باید به معنای آن و تطبیقش با اسناد دیگر و یاری جستن از یافته‌های دانش‌های نوین توجه نمود.

دوران کیخسرو

مهرداد ایران‌مهر

با توجه به سرمای پیش آمده در دوران کیخسرو، به نظر می‌رسد افت دمای موقت رخ داده پس از یخبندان چهارم، مربوط به این دوره باشد.

نگاه‌های تجربی‌گرایانه به استوره

مهرداد ایران‌مهر
مشکل پوزیتیویست‌ها اینست که غالبا تاریخ را به شکل یک ابزار تصور کرده و اغلب قائل به وجود فایده‌ای از آن در جهت منافع خود هستند. بنابراین آن را طوری تفسیر می‌کنند که با اهداف و منافع بعضا سیاسی‌شان همخوان باشد.
در مبانی علم تاریخ، دخالت سیاست در گزارش رویدادهای تاریخی را "تحریف تاریخ" و نتیجه حاصله را "تاریخ بد" می‌نامند.

گشتاسپ، گمشده در میان هزاره‌ها

گردآوری: مهرداد ایران‌مهر

در گزیدۀ زاتسپرم و دینکرد هفتم آمده است:

«در سیصد سالگی دین، در روز، شبی باشد. پس دین آشفته شود و خدایی بلرزد.»