سرگذشت خلیج فارس

مهرداد ایران‌مهر

کف خلیج فارس در دوران یخبندان چهارم (۲۰ تا ۱۵ هزار سال پیش) خشک بوده است.

سپس شروع به پر شدن کرده، تا جایی که جنوب میانرودان زیر آب می‌رود. آنگاه اندکی پسروی نموده و در حدود ۶۰۰۰ سال پیش به شکل امروزی در می‌آید.

خلیج فارس در دوران یخبندان، جلگه‌ای حاصلخیز بوده است. بدینگونه که، با پیوستن دجله و فرات و کارون و رودهایی در جنوب ایران و گویا رودی از سمت شبه‌جزیره، رود بزرگی تشکیل شده و با طی شیار میانی کف خلیج فارس، از محل تنگه هرمز به دریای مکران و اقیانوس هند (فراخکرت) می‌ریخته است.

این رود زندگی‌آفرین (وه-داییتی)، بستر لازم برای در امان ماندن جمعیت‌های انسانی از گزند یخبندان بزرگ را فراهم می‌کرده است.

پس از فروکش یخبندان و بالا آمدن دوبارهء آب‌های آزاد و پر شدن مجدد و تدریجی خلیج فارس، جمعیت‌های حاضر به سوی جلگه خوزستان، جنوب میانرودان و درون فلات رانده شدند.

تاکنون دانشگاه‌های بیرمنگام (۲۰۰۹) و توبینگن، ناسا و پژوهشگرانی چون هانس پیتر اورپمن و جفری رز مستنداتی را در این باره منتشر کرده‌اند.

اما به دلیل بی‌عملی ما، اینک سمت و سوی این پژوهش‌ها در حال کشیده شدن به سوی بحرین با نام تمدن دالاماتیا است!