تبار بخت‌النصر

در آثارالباقیه بیرونی، نام شاهان بابل از بخت‌النصر اول چهارمین پادشاه از سلسلۀ دوم ایسین و دودمان چهارم بابل در آغاز عصر آهن آغاز می‌شود که پس از کاسی‌ها به قدرت رسیدند. دومین نام در جدول بیرونی نیوخذناصر ثبت شده است، که باید دانست احتمالا در جداول رسیده به دست او، دو گونه ثبت نام بخت‌النصر به عنوان دو شاه جدا فرض شده بوده‌اند. زیرا «نبوکدنزر/نبو-کودوری-اسر» هجای بابلی و نیز «بوخَت‌نَصَر/(ن)-بو-(خَ/ک)-ت‌- َصَر» هجای عبری آن است.

حدود ایرانشهر

...گویند معتدل‌ترین و باصفاترین و بهترین بخش‌های زمین ایرانشهر است و همان است که به اقلیم بابل معروف است: درازای آن میان رودخانۀ بلخ تا رودخانۀ فرات و قادسیه و پهنای آن میان دریای غاپسکین (آبسکون) تا دریای فارسی و یمن و سپس به طرف مُکران و کابل و طخارستان و منتهای آذربایجان است و آنجا برگزیدۀ بخش‌های زمین و ناف زمین است، به علت اعتدال رنگ مردم آن و استواری پیکرهاشان و سلامت خردهاشان.

بابِل، قطب ایرانشهر

آنچه معمورتر و خیر و خصب آن بیشتر و استقامت سیاست آن نیکوتر و عمارت در آن قائم‌تر، مملکت ایرانشهر است، و بابل قطب و اصل آن اقلیم است و آن را مملکت پارس می‌گویند و حد آن مملکت در ایام عجم و جاهلیت معلوم بود. (المسالک و الممالک، اصطخری، ص ۶)

زکریا بن محمد بن محمود قزوینی (۶۰۵ تا ۶۸۲ ه.ق) دربارۀ فارس می‌گوید،
«از شرق به کرمان و از جانب غرب به خوزستان و شمال آن به خراسان و جنوب به دریای فارس می‌رسد. گویند که اهل آن از نسل فارس بن طهمورث‌اند. سکان موضعی که مسّمی به ایرانشهر است، و آن وسط اقالیم ثالث و اربع و خامس، مابین نهر بلخ تا منتهای آذربایجان، ارمنیه تا به قادسیه و تا به دریای فارس و این برچیده و برگزیدۀ اراضی است، و بهتر آنکه در قلب اقالیم واقع است، و از آنچه مُتأذی (اذیت) می‌شوند اهل شرق و غرب و جنوب و شمال، دور و مستور است ... در تواریخ مذکور است که مَلک فرس ۴۰۰۰ سال بر جمله عالم فرمانروایی کردند». (آثارالبلاد و اخبارالعباد، جلد اول، ص ۳۰۴)

فهرست شاهان هخامنشی در بابل

کتاب تاریخ مختصرالدول، قرن هفتم:

داریوش مادی (یونانیان وی را نابونیدوس/نبونئید می‌نامند)
کورش (کوروش)
قمباسوس (کمبوجیه)
داریوش بن بشتسب (داریوش)
احشیرش بن داریوش (خشیارشا)
ارطبانس (اردوان پسر داریوش)
ارطحششت الطویل الیدین (اردشیر اول)
احشیرش ثانی (خشیارشای دوم)
سغدینوس (سغدیانوس)
داریوش نوثوش (داریوش دوم)
ارطحششت ثانی (اردشیر دوم)
ارسیس بن اوخوس (ارشک پسر اردشیر سوم)
داریوش بن ارشک (داریوش سوم)

-ابن عبری، ۶۲۳-۶۸۵ ه.ق

متن منشور کوروش

١- [آن هنگام که ............ مردوک] پادشاه همهٔ آسمان‌ها و زمین، کسی که ..... که با ..... یش، سرزمین‌های دشمنانش را لگدکوب می‌کند

٢- ............... با دانایی گسترده، ......... کسی که گوشه‌های جهان را زیر نظر دارد

٣- ..... ........... فرزند ارشد [او] (بل‌شزر)، فرومایه‌ای به سروری سرزمینش گمارده شد

۴- ............... [اما] او [فرمانروایی] ساختگی برای آنان قرار داد