شبکه آبرسانی سیمره

یک دهه پژوهش در محوطه باستانی «‌حوضه آبگیر سیمره» به کشف بقایایی از ساختارهای معماری و یافته‌های فرهنگی ارزشمند ختم شد.

 

در ادامه مطالعات باستان‌شناسی در حوضه آبگیر سیمره، کاوش محوطه باستانی فراش از سوی پژوهشکده باستان‌شناسی در سال ۱۳۹۲ آغاز شد و مطالعات کاوشگران نشان داد که تعداد بسیاری از تنبوشه‌های سفالی که به صورت منظم در کنار یکدیگر قرار گرفته و با مصالح محلی چون گچ محکم شده بودند، بیانگر بقایایی از یک شبکه آبرسانی متعلق به ۵۰۰۰ سال پیش بوده است.

این شبکه آبرسانی که با یک زیرساخت شهری، آب را از ساحل رود سیمره به بالاترین نقطه استقراری فراش انتقال داده بود، مربوط به آغاز دوره شهرنشینی است.

بقایایی از حوضچه‌هایی در اینجا کشف شده‌ که احتمالا از آن‌ها برای تقسیم آب در ترازهای بالاتر این شبکه آبرسانی استفاده می‌کردند.

بر اساس نمونه سفال‌ها و مُهرها و کوره‌های سفال به دست آمده در این محوطه باستانی، قدمت این تنبوشه‌ها و قطعه‌های ظروف سفالی کشف شده به آغاز هزاره سوم بازمی‌گردد.

کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه‌ها، غنای فرهنگ و تمدن ایران را نشان می‌دهد و نشانگر آثار ارزشمند بسیاری از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی در مطالعات غرب ایران است.

این شبکه آبرسانی، کاربردی حیاتی برای ساکنان آن در طی مدت استقرارشان داشته است. مُهرهای شمارشی در اینجا حاکی از فن مدیریت اداری بوده و ساختارهای معماری همچون حصارهای دفاعی، کوره‌های سفالگری، گچ، تاسیسات آبرسانی و دیگر موارد، نشانگر اقتصادی پویا با ارتباطات درون و برون منطقه‌ای است.

فراش را  می‌توان یکی از پایگاه‌های مهم در داد و ستدهای اقتصادی بین غرب ایران و میانرودان دانست.

سازندگان برای گرفتن شیب زمین و تسهیل انتقال آب، هر چند صد گام حوضچه‌های کوچک انتقال آب برای تراز شدن لوله‌های سفالی و ادامه این آبرسانی به بخش‌های بالاتر ساختند تا بتوانند انتقال آب را با سرعت و دقت بیشتری انجام دهند.

در این محوطه استقراری، تعداد زیادی سفال‌های لوله‌ای شکل، در ابعادی کمی کمتر از یک متر در هم تنیده شده‌اند و زمانی که کشف شدند، همچنان برخی از آن‌ها در هم قرار گرفته و متصل بودند.  جنس این تنبوشه‌ها از خاک رس ساحل رودخانه سیمره است.

با توجه به شواهد به دست آمده، این لوله‌ها در همین محل ساخته شده و سپس در کوره‌های سفال‌پزی همین محوطه باستانی پخته شده‌ و سپس با دقت و ملاحظات بسیار، با گل رس و گچ پوشانده شده.

کاوش در این محوطه باستانی به دلیل به زیر آب رفتن آن به پایان رسیده، اما مطالعات و پژوهش‌ها روی بقایا و یافته‌های فرهنگی آن ادامه دارد.

به صفحه تلگرام ما بپیوندید، تاربرگ تاریخ روایی ایران:

https://t.me/oldhistor