بهروز بازگیر
(سرپرست هیات باستانشناسی غار کلدر)
مقدمه
درۀ خرمآباد، بنا بر گواه یافتههای دیرینشناسی، یکی از کهنترین زیستگاههای بشری به شمار میرود. دستافزارهای پارینهسنگی کهن و غارهای مسکونی و منقوش، مکانهایی هستند که مورد مطالعۀ دیرینشناسان قرار گرفتهاند. مطالعات نشان میدهد که این دره به عنوان یکی از قدیمیترین درههای مسکونی از پارینهسنگی تا دوران اخیر بوده است.
به هم فشردگی این دره و وجود غارهای متعدد که توسط انسانهای پیش از تاریخ اشغال شده بود، موجب شد که پژوهشگران این دره را مرکز تحقیقات خود قرار دهند.
درۀ خرم آباد لرستان را میتوان پایتخت پارینهسنگی و سکونتگاه اولیۀ انسانهای هوشمند دانست.