ارمنوها، نیاکان ارمنی‌ها

دکتر جهانشاه درخشانی

دانشنامه کاشان - جلد ٣ و ۴

اَرمَنوها نیاکان ارمنیان امروزی بوده و در سرزمین اَرمَنوم می‌زیسته‌اند.(یعنی همان سرزمینی که هخامنشیان از آن با نام «اَرمینَه» یاد کرده‌اند)

از تاریخ استوره‌ای خود چه می‌دانیم؟

نام‌های تاریخ روایی ما، هر یک بازگوکنندهٔ دوران‌های تاریخی مردمان ایرانی است.

بر این اساس، نام‌های کیومرث، میشی، فرواگ، هوشنگ، تهمورث، جمشید، فریدون و... جهانی شگرف از تاریخ پرشکوه این سرزمین هستند.

نخستین انسان، غارنشین و خانه‌ساز

کیومرث (نخستین انسان):

طبق متون کهن ایرانی، او نخستین انسان است. مورخین ایرانی دورۀ اسلامی او را گَلشاه لقب داده‌اند که به معنای فرمانروای کوهستان اس ت. در ادبیات این دوره او را نخستین کشورگشا معرفی کرده‌اند. نخستین بزرگی که کشور گشود، سر پادشاهان «کیومرث» بود.

خلیج فارس، دریایی که نبود

مهرداد ایران‌مهر

روز ملی خلیج فارس، روز بسیار مغتنم و عزیزی برای همهٔ ایرانیان است. 

بزرگداشت این دریای زیبا و استثنایی که زمانی بخشی از اقیانوس بزرگ تتیس را تشکیل می‌داده نیز امری نیکوست. اما در این نوشتار بر آنیم تا از دریچه‌ای فراتر به این دریای باستانی و شگرف بنگریم.

ژرفای عمومی این دریای تقریبا بسته، میان ۴٠ تا ١٠٠ گام است و به دلیل آنکه بسترش زمانی بخشی از بستر دریای تتیس باستانی را تشکیل می‌داده، یعنی فراهم بودن زمینهٔ تشکیل همزمان رسوبات سنگواره‌ای و گنبدهای نمکی، مملو از ذخایر سوختی است.

نبرد تروآ، رویارویی دو اتحادیه ایرانی در قلمرو میانی

تاریخ روایی و مکتوب ایران که امروزه در مراکز آموزشی و دانشگاهی تدریس می‌شود، پیشینه‌اش به سال‌های اخیر و زمان استعمار می‌رسد که توسط غربی‌ها پی‌ریزی شد. می‌دانیم که اکنون چنین آثاری منابع دانشگاهی مرتبط با پژوهش‌های تاریخی کشورمان را تشکیل داده و اتفاقا مورد کمترین نقدها قرار گرفته‌ است.

این کم‌توجهی سبب جدا شدن بخش‌های مهمی از تاریخ این قلمرو، و برای مثال تاریخ میانرودان و نیز نبردی حماسی همچون تروآ از خاستگاه اصلی آن شده است.